Ιστορική Εξέλιξη του Wushu – μέρος 2ο

Π. Δερβέντης – Σ. Λασκαρίδης

ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ WUSHU ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 221 π.Χ. – 960 μ.Χ.

Στο πρώτο μέρος αυτής της παρουσίασης αναφερθήκαμε στα αρχαία συστήματα του Γου Σου κατά την περίοδο των πρώτων Κινέζικων Δυναστειών μέχρι και το 220 π.Χ. Στο δεύτερο μέρος θα εξετάσουμε την περίοδο από το 221 π.Χ. έως το 960 μ.Χ. , διάστημα πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη και την εξέλιξη των Κινέζικων πολεμικών τεχνών.

Κατά την διάρκεια αυτής της μεγάλης περιόδου, η Κίνα ενοποιείται τρεις φορές. Οι Τσιν , ιδρύουν την πρώτη φεουδαρχική αυτοκρατορία με κεντρική διοίκηση . Στη συνέχεια , η Κίνα ενοποιείται από τους Χαν και αργότερα από τους Τανγκ .Από την μια, οι συνεχείς εχθροπραξίες όσο η χώρα δεν ήταν ενοποιημένη ενέτειναν την ανάγκη για διαφορετικά όπλα και μαχητικές μεθόδους πράγμα που είχε ως συνέπεια την πολλαπλή ανάπτυξη του Γου Σου. Από την άλλη ,η ενοποίηση της χώρας, επέτρεψε την εμφάνιση και ανάπτυξη των μη στρατιωτικών μορφών του .Έτσι τα κυριότερα χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου είναι :

· Η ψυχαγωγική φύση των πολεμικών τεχνών .

· Η μεταφορά ξίφους ως συμπληρωματικό στοιχείο ένδυσης, “γίνεται της μόδας” . Επίσης στη διάρκεια αυτών των αιώνων και υπό την επίδραση του Ταοϊσμού το ξίφος αποκτά διακοσμητικό και τελετουργικό χαρακτήρα .

· Το επίπεδο εξάσκησης του Γου Γι (πολεμικές τέχνες) ανεβαίνει και οι τεχνικές όπλων αλλά και άοπλης μάχης συμπυκνώνονται γύρω στο 300 μ.Χ. σε φόρμες .

· Όπλα και τεχνικές μάχης μεταβιβάζονται από την Κίνα στην Ιαπωνία και την Κορέα .

· Οι σπεσιαλίστες του Γου Γι καλλιεργούν ιδιαίτερες δεξιότητες

( τρέξιμο υπερβολικά μεγάλων αποστάσεων , πολύ υψηλά άλματα , περπάτημα σε τοίχους κ.λ.π. ) .

· Ακροβατικές κινήσεις προστίθενται στις υπάρχουσες φόρμες του Γου Γι .

· Από το 500 μ.Χ. περίπου το Γου Σου εξασκείται από μοναχούς του Βουδισμού ως ένα είδος φυσικής άσκησης και ενδυνάμωσης του σώματος .

 

Αναλυτικότερα :

i . Δυναστεία Τσιν 221 π.Χ. – 207 π.Χ.

• Ο πρώτος αυτοκράτορας των Τσιν , κατέκτησε έξι βασίλεια και εγκαθίδρυσε το πρώτο φεουδαρχικό κράτος της Κίνας το 221 π.Χ. Η Βασιλική Αυλή συγκέντρωσε όλα τα όπλα , τα έφερε στην πρωτεύουσα Σιάν γιάνγκ και τα έλιωσε για να φτιάξει μπρούτζινες καμπάνες και δώδεκα μπρούτζινα γιγαντιαία αγάλματα . Η συλλογή όλων των όπλων περιόρισε την ανάπτυξη των τεχνικών με όπλα μεταξύ του λαού , αλλά η μείωση των μπρούτζινων όπλων επιτάχυνε την αντικατάσταση τους από σιδερένια όπλα .

• Η Αυλή προήγαγε την ψυχαγωγική φύση των πολεμικών τεχνών και ιδιαίτερα των αγώνων του Τζιάο ντι (πρώιμο είδος πάλης) και του Σόου πο (τεχνικές μάχης με γυμνά χέρια) .

• Τα όπλα που χρησιμοποιούνται αυτή την περίοδο είναι μακρύτερα από εκείνα της περιόδου των Μαχόμενων Κρατιδίων . Έτσι για παράδειγμα το μέγεθος του Τζιεν (ξίφος) κυμαίνεται από 81 έως 92 εκ. Το τόξο και η βαλλίστρα παραμένουν τα κυρίως χρησιμοποιούμενα όπλα .

ii . Δυναστεία Χαν 206 π.Χ. – 220 μ.Χ.

• Στην αρχή της δυναστείας η μεταφορά ξίφους ως συμπληρωματικό στοιχείο ένδυσης “γίνεται της μόδας” .Αργότερα φορούσαν το ξίφος μόνο όταν πήγαιναν στα ανάκτορα .

• Στα χρόνια του αυτοκράτορα Γου ( 140 π.Χ. – 87 π.Χ. ) :

* Το κύριο πολεμικό σώμα είναι το ιππικό .

* Τα μακριά όπλα είναι αποκλειστικά σιδερένια .

* Η πάλη προβάλλεται στον λαό αφού ο ίδιος ο αυτοκράτορας ασκείται σ’αυτή .

* Στην Ιαπωνία τα 30 περίπου από τα 100 βασίλεια που την συνθέτουν, έχουν καλές σχέσεις με την δυναστεία Χαν .Στέλνουν αντιπρόσωπους στην Κίνα και από το σημείο αυτό , η εξάσκηση στο Ντάο (κυρτό σπαθί) και το Τζιέν (ξίφος), καθώς και στο Σόου πο και το Σιάνγκ που ( πάλη ), διαδίδονται στην Ιαπωνία . Λέγεται πως το Γιαπωνέζικο Σούμο πρωτοεμφανίζεται το 23 π.Χ. ημερομηνία που είναι συμβατή με τα παραπάνω .

* Το Σόου πο αποτελεί ένα από τα τεστ των στρατιωτών πράγμα που αποδεικνύει πως την περίοδο αυτή υπάρχουν ήδη διαμορφωμένα κριτήρια για το επίπεδο του .

– Το 82 μ.Χ. γράφεται « Το βιβλίο της Δυναστείας των Χαν » το οποίο περιλαμβάνει θεωρητικές εργασίες για τις διάφορες τέχνες . Εκεί κατηγοριοποιούνται τα υπάρχοντα βιβλία για την τέχνη του πολέμου σε τέσσερα είδη : Τακτική , Χαρακτηριστικά , Γιν και Γιανγκ και Τεχνικές. Ανάμεσα τους βρίσκονται 38 πραγματείες πάνω στην πρακτική του σπαθιού, 6 για το σόου πο και άλλες που αφορούν μεθόδους ρήψης με βαλλίστρα .

– Το 126 μ.Χ. ο Γιού Τζι αρχίζει να διδάσκει Ταοϊσμό . Οι επόμενες γενεές θα αναγνωρίσουν τον Λάο Τσου ( 6 ος π.Χ. αιώνας ) ως ιδρυτή του Ταοϊσμού και το Ταο Τε Τσινγκ ως τον κανόνα του .Το Τάιτζι τσουάν , το Πάκουα τζανγκ και κάποια άλλα στυλ του Γου Σου θα απορροφήσουν αργότερα πολλές από τις όψεις του Ταοϊσμού .

– Στο τέλος της Δυναστείας ( 184 – 220 ) , ο γενικός όρος τόσο για τις τεχνικές άμυνας και επίθεσης με γυμνά χέρια όσο και για την μάχη με όπλα είναι Γου Γι ( πολεμικές τέχνες ) .Είναι ο όρος που καθιερώνεται για το αρχαίο Γου Σου .

– Ο Χουά Τουό ( 190 – 265 ) , ένας διάσημος γιατρός της αρχαίας Κίνας επινοεί ένα σύνολο μεθόδων για την ανακούφιση της μυϊκής και συναισθηματικής έντασης με ταυτόχρονη τόνωση του σώματος ,οι οποίες μιμούνται στάσεις ζώων. Είναι το Γου τσιν σι με φόρμες που μιμούνται τις στάσεις της τίγρης , του ελαφιού ,της αρκούδας , του πιθήκου και του πουλιού . Αυτό σηματοδοτεί την γέννηση και την εξέλιξη του Τσι κουνγκ (αναπνευστικών-ενεργειακών ασκήσεων) και του Σιάνγκ σινγκ τσουαν ( μιμητική πυγμαχία ) .

iii . Περίοδος των Τριών Βασιλείων 220 – 280

 

• H ξιφομαχία αναπτύσσεται περισσότερο ως ψυχαγωγία και ως μέθοδος εξάσκησης. Οι αντίπαλοι χρησιμοποιούν ζαχαροκάλαμα στη θέση των σπαθιών .

• Το Dao της δυναστείας των Han ταξιδεύει στην Ιαπωνία κι έτσι ξεκινάει η κατασκευή των Γιαπωνέζικων σπαθιών .

iv. Δυναστεία Τζιν 265 – 420

• Οι μαχητικές τεχνικές του Σοου πο διαδίδονται στην αρχαία Κορέα. Μετά την Δυτική δυναστεία των Τζιν , οι διανοούμενοι , υποστηρίζοντας τον πολιτισμό και τους εκλεπτυσμένους τρόπους, φορούν ξύλινα σπαθιά στη θέση των πραγματικών . Έτσι το σπαθί , μετατρέπεται σ’ένα διακοσμητικό – τελετουργικό στοιχείο χάνοντας τον αποκλειστικά μαχητικό του συμβολισμό .

• Το επίπεδο εξάσκησης του Γου Γι ανεβαίνει και οι τεχνικές όπλων αλλά και της άοπλης μάχης ,συμπυκνώνεται σε φόρμες .Ο Γκε Χονγκ (283-363), ένας διάσημος θεωρητικός του Ταοϊσμού περιγράφει το πώς έμαθε Γου σου , στο βιβλίο του Πάοπου τζι ,ως εξής : « Έμαθα να ασκούμαι στο σπαθί) , στην καλαμένια ασπίδα στο μονό σπαθί και στη διπλή λόγχη, μέσω ρυθμικών φορμών . Όταν χρησιμοποίησα αυτά τα όπλα εναντίον κάποιου εχθρού , ανακάλυψα άλλες μυστικές τεχνικές. Αργότερα έμαθα τις μαχητικές τεχνικές του κονταριού. Χρησιμοποιώντας το κοντάρι, μπορούσα να μάχομαι εναντίον της μεγάλης λόγχης .»

• Σ’αυτή την περίοδο , ακροβατικές φιγούρες προστίθενται στις ήδη υπάρχουσες φόρμες του Γου σου .

v . Βόρειες και Νότιες Δυναστείες 420 – 581

– O αυτοκράτορας Γεν Τσενγκ από το Βόρειο Γει , υποστηρίζει τον Βουδισμό και ασκείται στο Γου Γι ως ένα είδος άσκησης για την βελτίωση της υγείας

– Οι σπεσιαλίστες του Γου Γι στις Νότιες δυναστείες , ασκούνται όχι μόνο στις τεχνικές του Γου Σου , αλλά και σε ιδιαίτερες δεξιότητες : Στο ‘Βιβλίο των Σονγκ ‘ αναφέρεται ότι : ‘‘ Ο Λίου Κανγκτζου ,συχνά πηδούσε πάνω από σπίτια και τοίχους ”

ενώ στο ‘Βιβλίο των Λιάν ‘ αναφέρεται ότι : ‘‘ Ο Γιανγκ Καν μπορούσε να βαδίζει πάνω στους τοίχους των Ναών που είχαν 12 m ύψος ”. Στο ‘Βιβλίο των Τσενγκ ‘ αναφέρεται ότι : ‘‘ Ο Χουνγκ Φασι μπορούσε να τρέχει 150 χιλ. την ημέρα και να πηδάει από ύψος άνω των 10 μέτρων ”.

• Ο αυτοκράτορας Σιάο Γκανγκ του Λιάνγκ συνέταξε το Μα σουό που , ένα κείμενο διδασκαλίας του Γου Γι ,ενώ είναι γνωστό πως σ’αυτή την περίοδο υπάρχουν κι άλλα τέτοια κείμενα .

– Ο αυτοκράτορας Τουό Πα Χονγ , έκτισε τον Ναό του Σάολιν στο βουνό Σονγκ Σαν για τον μοναχό του Τσαν ( Zen ) Βουδισμού Πα Τουό. Οι νεαροί μοναχοί καθοδηγούνται από τον Πα Τουό στην εκτέλεση ασκήσεων φυσικής κατάστασης και ειδικότερα ασκήσεων του Γου σού. Αναφέρεται σε κείμενο της εποχής ,πως πολλοί μοναχοί αρέσκονταν να ξοδεύουν τον χρόνο τους ενασκούμενοι σε τεχνικές μάχης ως ψυχαγωγία .

– Ο Ντα Μο ( Μπόντι ντάρμα ), o 28 ος πατριάρχης του Βουδισμού μετά τον Βούδα , έρχεται από την Ινδία στην Κίνα γύρω στο 520 μ.Χ. ¨Όπου κι αν βρεθεί , διδάσκει τον Τσαν ( Ζεν ) Βουδισμό . Στον Ναό του Σάολιν διαλογίζεται μπροστά από έναν τοίχο για 9 έτη . Από την εποχή αυτή το μοναστήρι του Σάολιν γίνεται η έδρα του Τσαν Βουδισμού στην Ανατολή και ο Ντα Μο αναγνωρίζεται ως ιδρυτής του . Στις γενεές που ακολουθούν οι μοναχοί – πολεμιστές του Σάολιν , καλλιεργούν τόσο τις τεχνικές μάχής (Τσουάν) όσο και τον Τσαν Βουδισμό στις τεχνικές του Σάολιν τσουάν, έναν συνδυασμό τσουάν και τσαν.

– Διάφοροι διαγωνισμοί μεταξύ ανθρώπων του Γου Γι από τον Βορρά και από τον Νότο διοργανώνονται γύρω στο 547 μ.Χ. πράγμα που βοηθάει την ανταλλαγή τεχνικών μεταξύ Βορρά και Νότου και ανεβάζει το επίπεδο των πολεμικών τεχνών .

 

vi . Δυναστεία Σουί 581- 618

– Στις 15 Ιανουαρίου κάθε χρόνου από το 581 έως το 604 διοργανώνονταν στην πρωτεύουσα αγώνες πάλης ( Τζίαο ντι -σιάνγκ που ) .

– Την άνοιξη του 610 διοργανώθηκαν αγώνες και παραστάσεις πάλης που διήρκεσαν ένα μήνα .

vii . Δυναστεία Τανγκ 618 – 907

– Ο αυτοκράτορας Γκαο Τζου ,ιδρυτής της δυναστείας των Τανγκ, διέταξε τον πρίγκιπα Λι Σουμιν να επιτεθεί στον Γουάνγκ Σίτσινγκ.

Μοναχοί από το μοναστήρι Σάολιν , ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα του Λι Σουμιν , πολέμησαν εναντίον των στρατευμάτων του Γουάνγκ συλλαμβάνοντας τον ανηψιό του. Ανταμείφθηκαν από τον Λι και, έκτοτε,

ο Ναός του Σάολιν έγινε διάσημος για το Γουσου του.

– Το 643 έχουμε την πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση χρήσης μακριών όπλων σε αγώνισμα

– Την ίδια εποχή πολλοί από τους σπεσιαλίστες του Γου Γι είχαν αναπτύξει ιδιαίτερες δεξιότητες μέσα από την εξάσκηση τους. Κείμενο της εποχής αναφέρεται σε κάποιον που φορώντας δερμάτινα παπούτσια έτρεχε πάνω στους τοίχους της πόλης και αναρριχιόταν ψηλά χωρίς να χρησιμοποιεί τα χέρια του . Περπατούσε επίσης στους στύλους του Ναού ψηλά μέχρι τις μαρκίζες και τα δοκάρια της σκεπής .Μπορούσε επίσης να περνάει από το ένα κτίριο στο άλλο , ύψους 33 m περίπου .Τον αποκαλούσαν « Δράκοντα των τοίχων » . Αυτή είναι η βάση αυτού που αργότερα θα ονομασθεί Qing Gong ( επιδεξιότητα σε ευκινησία και ταχύτητα ).

– Το 702 η Αυλή θεσμοθετεί στρατιωτικούς διαγωνισμούς για την στρατολόγηση αξιωματικών στο στρατό . Αυτό παρακίνησε πολλούς σπεσιαλίστες των πολεμικών τεχνών να καταλάβουν διοικητικές θέσεις μέσω των εν λόγω διαγωνισμών .Έκτοτε οι πολεμικές τέχνες ενισχύθηκαν μεταξύ των πολιτών .

– Κατά την περίοδο 712- 756 κάνει την εμφάνιση του , « ο χορός πάνω στην κόψη του σπαθιού » μέσα σε παραστάσεις ακροβατών .Αυτό το είδος των παραστάσεων διεύρυνε το ακροβατικό ρεπερτόριο με επιδείξεις όπως ‘ κόψιμο του σώματος με ατσάλινο σπαθί ‘ , ‘ περπάτημα πάνω στην κόψη του σπαθιού με γυμνά πόδια ‘ και ‘οριζοντίωση και περιστροφή πάνω στην μύτη μιας πηρούνας ‘.

Όταν αυτού του είδους τα προγράμματα εισήχθησαν στους κύκλους του Γου Σου , γεννήθηκε μια ποικιλία από ασκήσεις Γινγκ τσι κουνγκ ( ικανότητα να σκληραίνεις διάφορα σημεία του σώματος ) .

Λίγο αργότερα ( 762-779 ) ο Λιάνγκ Γι μπορούσε να στρίβει σιδερένιες ράβδους και να ισιώνει καμπύλους γάντζους .Στους νεότερους χρόνους άνθρωποι που εξασκούνται στο Γινγκ τσι κουνγκ στρίβουν σιδερένιες ράβδους με τα χέρια τους , γύρω από τον λαιμό ή την μέση τους .Αυτές είναι επιδείξεις που έχουν την αρχή τους στα χρόνια του Λιάνγκ Γι .

– Την περίοδο αυτή εμφανίζεται και ο χορός του λιονταριού . Συγκεκριμένα εμφανίζονται δύο σχολές του Γου Σου : η Νότια και η Βόρεια σχολή του λιονταριού .
– Την ίδια περίοδο η χρήση του ξίφους διαχωρίζεται πλήρως από τις εφαρμογές του στο πεδίο της μάχη και καθίσταται το κύριο όπλο που χρησιμοποιείται από τον λαό. Επιπροσθέτως, αποκτά τελετουργικό χαρακτήρα μέσα στον Ταοϊσμό .
– Λίγο αργότερα ( 827-840 ) στις επιδείξεις δεξιοτεχνίας του ξίφους προστίθενται πολλές ακροβατικές κινήσεις που τις κάνουν τόσο ενδιαφέρουσες και συναρπαστικές που ο κόσμος τις παρακολουθεί έντρομος .

– Προς το τέλος της δυναστείας δημιουργούνται ομάδες ατόμων που διοργανώνουν αγώνες Σιάνγκ Που μεταξύ των πολιτών .Το όνομα των ομάδων αυτών είναι “ She ” ( κοινότητες – αδελφότητες ).Την περίοδο αυτή το Σιάνγκ Που καλείται και Τζιάο Ντι και περιλαμβάνει όχι μόνο μεθόδους πάλης αλλά και τεχνικές πυγμαχίας .

Ο εμπλουτισμός του αρχαίου Γου Σου διένυσε μια περίοδο δέκα περίπου αιώνων. Μέσα στο χρονικό αυτό διάστημα ιδιαίτερη σημασία έχει να τονίσουμε την συνάντηση των Κινέζικων πολεμικών τεχνών με την φιλοσοφία του Βουδισμού και του Ταοϊσμού? συνάντηση που

προσέδωσε στο Γου Σου ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο χρώμα.

Στο επόμενο άρθρο θα εξετάσουμε την “περίοδο ωριμότητας” του αρχαίου παραδοσιακού Γου Σου, όπως αυτή ξεδιπλώνεται από το 960 έως το 1644 μ.Χ.